حقایق علمی از روز قیامت

زمانیکه قرآن کریم سخن از روز رستاخیز می گوید به این معناست که خداوند تبارک وتعالی آن روز را ‏برای ما به تصویرمی کشد، به صورتیکه گویا آن روزبزرگ رامی بینیم وشرایط آن روز را حس می ‏کنیم واصولایکی ازاهداف نزول قرآن کریم این بوده است که ما آن روز عظیم را بهتربشناسیم؛ چراکه ‏آن روزمهمترین روزدرحیات هریک ازماانسانهاست؛ به همین دلیل است که خداوندبلندمرتبه کتاب ‏خودراباآیه ای به پایان رسانده که درآن آیه به ما امرمی کند تقوای خدا پیشه کنیم وبرای روزقیامت تلاش ‏نماییم؛   خداوند درآخرین آیه ای که درقرآن کریم نازل فرمود می فرماید : (وَاتَّقُوا یَوْمًا تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَى ‏اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ مَا کَسَبَتْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ) [البقرة: 281] ترجمه آیه : و از روزی بپرهیزید (و ‏بترسید) که در آن روز، شما را به سوی خدا بازمی‌گردانند؛ سپس به هر کس، آنچه انجام داده، به ‏طور کامل باز پس داده می‌شود، و به آنها ستم نخواهد شد.‏

با این حساب لازم است که هریک ازاعمال و رفتارخود راموردمحاسبه قراردهیم وبامرورآنهابه این ‏مسأله بیندیشیم که روزی برای مافراخواهد رسید که درآن روزباید درپیشگاه خداوند صاحب جلال ‏بایستیم ؛ به همین دلیل لازم است که از همین لحظه پاسخ های خود را درمورد رفتار وکردارخود آماده ‏نماییم زیرا خداوند عزوجل ازما سؤال خواهد نمود که با این قرآن عظیم چه کردیم ؟! خداوند حکیم در ‏آیه 44 سوره مبارکه ی زخرف درباره اینکه درقیامت درمورد قرآن کریم مورد پرسش وسؤال ‏قرارخواهیم گرفت می فرماید : (لَذِکْرٌ لَکَ وَلِقَوْمِکَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ) ترجمه آیه : (واین قرآن) مایه ‏یادآوری تو و قوم تو است ؛ و بزودی (درباره آن) موردسؤال قرارخواهیدگرفت.‏

اما انسان ملحد دائما آن روز بزرگ را انکارمی کند و معتقد به این است که وقتی ازدنیا رفت همه چیز ‏پایان می یابد و ازاین رو خداوند تبارک و تعالی درآیات بسیاری ازقرآن کریم ازحوادث و پیشامدهای ‏روز رستاخیز سخن می گوید .‏

 

نکته عجیب در آیات فوق این است که خداوند سبحان دربیان احوالات آن روز استناد به حقایق علمی ‏میکند وبه پدیده های طبیعی عالم خلقت سوگند یاد می کند مبنی براینکه آن روز بزرگ حق است و به ‏وقوع خواهد پیوست ؛ روزی که هرکس خواهد دانست که چه چیزی به دست آورده ، مهیا کرده و پیش ‏فرستاده است و نیز چه آثاری از اعمال خود برجای گذاشته است .‏

وقتی در بسیاری از آیات شریفه قرآن کریم دقت می کنیم می بینیم که که خداوند علیم می فرماید :‏

‏(وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا وَلَا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَدًا) [الکهف: 49] ترجمه آیه : همه اعمال خود را(درآن روز) ‏حاضر می‌بینند؛ و پروردگارت به هیچ کس ستم نمی‌کند. این آیه بدان معناست که در روز قیامت هر ‏انسانی اعمالش را می بیند ؛ گویی تمام اعمال و رفتارش در مقابل او قرار دارد وبه چشم یقین آنها را ‏مشاهده می نماید :(وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا) یعنی خداوند قادراین اعمال رادرمقابل او حاضرخواهد کرد ‏به طوریکه آنها را می بیند . درقرآن کریم آیات بسیاری وجود دارند که از روزقیامت واحوالات آن ‏روزسخن به میان آورده است ولی انسان کافرجز با مستندات علمی قانع نمی شود تا جاییکه برخی از ‏ملحدین می گویند : چگونه ممکن است که اعمال خود را درآن روزببینیم وچگونه امکان دارد که مثلا ‏پوست بدن انسان سخن بگوید ؟! خداوند تبارک و تعالی در پاسخ به این ابهامات می فرماید : (وَقَالُوا ‏لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنَا قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْءٍ وَهُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ) [فصلت: ‏‏21]ترجمه آیه : آنها به پوستهای بدنشان می‌گویند: «چرا بر ضدّ ما گواهی دادید؟!» آنها جواب ‏می‌دهند: «همان خدایی که هر موجودی را به نطق درآورده ما را نیز گویا ساخته؛ و او شما را ‏نخستین بار آفرید، و بازگشتتان بسوی اوست. به همین دلیل خداوند عزوجل در دنیا نمونه هایی قرار ‏داده است تا ما از طریق آنها درک بهتری از احوالات آن روز داشته باشیم.‏

‏ به طور مثال خداوند سبحان درآیه ی 37 سوره رحمان می فرماید : (فَإِذَا انْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَکَانَتْ وَرْدَةً ‏کَالدِّهَانِ) [الرحمن: 37] ترجمه آیه : در آن هنگام که آسمان شکافته شود و همچون روغن مذاب ‏گلگون گردد.‏

این آیه ی شریفه در مورد شکافتن آسمان سخن می گوید واینکه آسمان به صورت" گلی همچون روغن ‏‏" خواهد شد . حال وقتی به نظرات دانشمندان معاصررجوع می کنیم در کمال شگفتی ملاحظه می کنیم ‏که اخترشناسان درسالهای اخیربه این نکته پی برده اند که وقتی ستارگان منفجرمی شوند تصویری زیبا ‏همچون تابلویی روغنی با رنگهای جذاب به وجود می آورند. البته وقتی چنین اشکالی درمقیاس عظیم در ‏خلال فروپاشی ستارگان رخ می دهد به طورکامل نمی تواند روزقیامت رابرای ما مجسم کند چراکه این ‏حادثه ی کیهانی تصویری کوچک از روز قیامت است ؛ به معنای دیگرتصویرانفجارستارگان درآسمان ‏تصویری کوچک از فروپاشی آسمان درآن روز بزرگ است . مابه طورطبیعی هرگز نمی توانیم " جمع ‏و پیچانده شدن " ( تکویر) خورشید یا انفجارآن را ببینیم ؛ خداوند دراین مورد می فرماید : (إِذَا الشَّمْسُ ‏کُوِّرَتْ) [التکویر: 1] ترجمه آیه : آن هنگام که خورشید جمع ودرهم پیچیده شود. ولی می توانیم ‏فروپاشی و مرگ ستارگان دیگررا ازروزنه ی تلسکوپهایی که روزانه هزاران عکس ازانفجارومرگ ‏دیگرستارگان کیهان دریافت می کنند مشاهده وآنالیز کنیم و این ، تصاویری کوچک از پایان هستی است ‏‏.‏

ازدیگرحوادث روزقیامت که خداوند حکیم درآیه ی 6 سوره ی مبارکه تکویربه آن پرداخته است ‏تغییرات مهمی است که برای دریاها واقیانوس ها اتفاق می افتد . خداوند عزوجل در این آیه می فرماید : ‏‏(وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ) ترجمه آیه: در آن هنگام که دریاها برافروخته شوند. یعنی دریاها گداخته می شوند ‏؛ اعراب در کاربرد کلمه ی "سجر" اصطلاحا می گویند : ( فلان شخص) تنور را مشتعل کرد یا ‏برافروخت ؛ یعنی آن را گداخت و درجه ی حرارتش را بالا برد . این مثال را زدیم تا بهتربتوانیم این ‏مسأله را تصورکنیم که این حادثه چگونه برای دریاها واقیانوس ها در روز رستاخیز به وقوع خواهد ‏پیوست .‏

حال به بررسی این حادثه  ازنظرعلم زمین شناسی می پردازیم : خداوند متعال دراعماق دریاها و ‏اقیانوس ها شکاف ها ، چاک ها ونقاطی را قرارداده است که ازآنها گدازه های مذاب از اعماق زمین به ‏بیرون می ریزد ودرست دراین زمان است که درجه حرارت آب به بیشترازهزاردرجه ی سانتیگراد ‏میرسد و گرمایش آن به شدت بالا می رود ؛ البته ناگفته نماند که این منظره نمی تواند روز قیامت رابه ‏طورکامل برای ما به تصویربکشد ولی حداقل تصویرکوچکی از حوادث آن روز عظیم  را برای ما به ‏نمایش می گذارد وبه همین دلیل خداوند یکتا درقرآن کریم به این پدیده ی طبیعی قسم یاد می کند و ‏میفرماید : (وَالْبَحْرِ الْمَسْجُور * إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَاقِعٌ) [الطور: 6-7] ترجمه آیه : وسوگند به دریای ‏مشتعل و برافروخته ؛ که عذاب پروردگارت واقع می‌شود.‏

این آیه دلالت براین امرمی کند که خداوند تبارک وتعالی از روز رستاخیز با زبان علمی سخن میگوید ‏واگرتأملی درآیات قرآن کریم داشته باشیم ملاحظه می کنیم که چنین آیاتی با اسلوب علمی در مورد روز ‏قیامت فراوان است .‏

کلمه ی (البحار) به معنای "دریاها" فقط در دو مورد برای روز قیامت درقرآن کریم به کاررفته است : ‏یکی در سوره ی تکویر: (وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ) [التکویر: 6] ترجمه آیه : وآنگاه که دریاها برافروخته ‏وشعله ورمی شوند؛ و دیگری در سوره ی انفطار که بعد از سوره ی تکویر آمده است : (وَإِذَا الْبِحَارُ ‏فُجِّرَتْ) [الانفطار: 3].ترجمه آیه : وآنگاه که دریاها منفجرمی شوند(وفوران می کنند)؛ این دو آیه ی ‏شریفه درصدر اسلام بهانه ای بود به دست بداندیشان وکسانیکه در قرآن کریم شک و تردید داشتند . آنان ‏با استناد به این دو آیه می گفتند : محمد (ص) فراموش کرده آنچه را که خود نوشته است !! زیرا یکبار ‏می گوید :   " سُجِّرَتْ " و بار دیگر می گوید : " فُجِّرَتْ " . البته این اتهام از پایه و اساس باطل بود ‏چراکه قرآن کریم کلام محمد صلی الله علیه وآله و سلم نیست بلکه کلام پروردگارمحمد (ص) است ؛ این ‏کتاب کلام همان خالق توانایی است که دریاها واقیانوس ها را آفرید وهم او به احوالات آنها داناتراست . ‏چنانچه دراین دو سوره دقت بیشتری کنیم اعجازی در ترتیب مراحل این انفجارخواهیم دید . ما می دانیم ‏چنانچه آب را ازنظرفیزیکی بررسی کنیم درمی یابیم که ازدوعنصرهیدروژن و یک عنصراکسیژن ‏تشکیل شده است وزمانیکه درجه حرارت آن به مقدارزیاد یعنی تا هزاران درجه سانتیگراد بالا می رود ‏دراین حالت این عناصر ازیکدیگرجدامی شوند وتشکیل مخلوطی گازی شکل را می دهند که به شدت ‏‏"قابلیت انفجار"دارد واین همان چیزی است که درآزمایشگاه هاهنگام تجزیه  الکتریکی آب اتفاق می ‏افتد؛ بدین صورت که حبابهای هیدروژن و اکسیژن ازهم جدا وتجمع پیدامیکنند که این مخلوط هیدروژن ‏واکسیژن به شدت قابلیت احتراق وانفجاردارد به طوریکه باکوچکترین جرقه ای منفجرمی شود.‏

بنابراین دریاهایی که خداوند تبارک وتعالی ازآنها سخن به میان آورده است بدین صورت است که دائما ‏ازبسترآنها گدازه های مذاب بیرون می ریزد وهزاران دهانه ی آتشفشانی و هزاران شکاف به بسترآنها ‏راه دارد . درقعراقیانوسها میادین و حوزه هایی وجود دارند که زمین شناسان آنها را "میادین آتش" ‏نامگذاری کرده اند واین میادین خود بوسیله حلقه ی بسیاربزرگی که حدودهزاران کیلومترطول دارد ‏احاطه شده است که ازآنها گدازه های آتشفشانی و موادمذاب به بیرون می ریزد به طوریکه ما دریا رابه ‏صورت شعله ورودرحال احتراق می بینیم وبه همین دلیل است که خداوند سبحان می فرماید : (وَالْبَحْرِ ‏الْمَسْجُورِ * إِنَّ عَذَابَ رَبِّکَ لَوَاقِعٌ) [الطور: 7] ترجمه آیه : و سوگند به دریای مشتعل و برافروخته ؛ که ‏عذاب پروردگارت واقع می‌شود.‏

‏ بنگرید که چگونه قرآن کریم بین دریای گرم شده و درحال اشتعال وعذاب خداوند درآتش جهنم ارتباط ‏برقرارمی کند والبته که عذاب الهی درقیامت بسیاربیشترازاین منظره خواهد بود ؛ بنابراین وقتی ‏روزقیامت فرامی رسد آتشفشانها دربستراقیانوسها فوران می کنند واین همان مطلب مهمی است که زمین ‏شناسان برآن اذعان دارند واین فقط یک فرضیه ی صرفا نظری نیست بلکه یک اصل علمی است زیرا ‏پوسته ی خارجی زمین بسیازنازک است و قطرآن کمتر از1% قطرزمین می باشد واین پوسته ی نازک ‏شامل صفحاتی است که به صورت مداوم درحرکت می باشند وهروقت دوصفحه حرکت می کنند ‏وازیکدیگر دور میشوند میلیونها تن از صخره های ملتهب وسنگ های مذاب که درجه حرارت آنها به ‏چندین هزار درجه سانتیگراد می رسد از زیربستراقیانوسها به بیرون می ریزند واز طریق این شکاف ‏ها خارج میشوند؛ پس بدون شک زمانی خواهد آمد که همان روز قیامت است ودرآن روزحرکت پوسته ‏ی زمین دچاراختلال ، ناآرامی ولرزش های شدید می شود وبعد ازآن است که برتعداد این شکافها افزوده ‏میشود ومقادیر فراوانی ازسنگ ها وگدازه های آتشفشانی بیرون می ریزد ودراین حالت است که درجه ‏حرارت دریاها و اقیانوسها به چندین هزاردرجه سانتیگراد می رسد وهمانطورکه اشاره کردیم این مسأله ‏سبب می شود که آب اقیانوسها تحت تأثیراین گرمای فزاینده به دوعنصراکسیژن وهیروژن تجزیه شود ‏وتشکیل یک مخلوط گازی قابل انفجاری را بدهد که درنهایت  منفجرمی شود ؛ درنتیجه وعده ی ‏خداوندسبحان تحقق می یابد : (وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ) [الانفطار: 3] ترجمه آیه : وآنگاه که دریاها ‏منفجرشوند(وفوران کنند)؛بنابراین چنانچه درهرانفجاری دقت کنیم وآن راازنظرفیزیکی وشیمیایی  ‏بررسی نماییم ملاحظه می کنیم که وقوع هرانفجاری با افزایش درجه حرارت درآن ماده صورت ‏میگیرد ؛ یعنی ابتدا ایجاد گرمای زیاد وسپس انفجار واین همان چیزی است که قرآن کریم درمورد آن ‏سخن گفته است . ابتدا درسوره ی تکویر می فرماید : (وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ) [التکویر: 6]ترجمه آیه : ‏وآنگاه که دریاها شعله ور وبرافروخته شوند؛ وسپس دردر سوره ای که پس از آن می آید می فرماید : ‏‏(وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ) [الانفطار: 3] ترجمه آیه : وآنگاه که دریاها منفجرشوند(وفوران کنند)؛ یعنی ابتدا ‏متلاطم شدن ، گداخته شدن ، افزایش درجه  حرارت و سپس انفجار!‏

بنابراین درترتیب این دوآیه هیچگونه خطای علمی به کارنرفته است ، همانگونه که درصدراسلام برخی ‏ملحدین و منکرین ادعا می کردند و می گفتند که محمد (ص) دچارخطا یا فراموشی گشته است !! چون ‏یکبارمی گوید " سُجِّرَتْ " وباردیگرمی گوید" فُجِّرَتْ " .... خیر ! دراینجا یک ترتیب علمی ازسوی ‏خداوند سبحان قرارداده شده است تا ما امروزه ودراین عصرآن را کشف کنیم تا دلیلی باشد برصدق این ‏قرآن و صدق روزقیامت .‏

بعد ازاینکه خداوند توانا حوادث روزقیامت مثل "جمع وبه هم پیچیدن " خورشید، "پراکنده شدن ‏ستارگان" وشعله ورشدن اقیانوسها" رابرای ما برمیشمرد میفرماید:(عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا أَحْضَرَتْ) [التکویر: ‏‏14]ترجمه آیه : (درآن روز) هرکسی خواهد دانست که چه چیزی (برای خویشتن) آماده و حاضرکرده ‏است؛ ودرسوره ای که بعد ازآن می آید می فرماید : إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ * وَإِذَا الْکَوَاکِبُ انْتَثَرَتْ * وَإِذَا ‏الْبِحَارُ فُجِّرَتْ * وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ * عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ * یَا أَیُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّکَ بِرَبِّکَ ‏الْکَرِیمِ) [ الانفطار: 1-6]ترجمه: آنگاه که آسمان شکافته شود؛وآنگاه که کواکب پراکنده شوند؛وآنگاه ‏که دریاها منفجرگردند(وفوران کنند)؛وآنگاه که قبرها زیروروگردند(ومردگان خارج شوند)؛(درآن ‏هنگام) هرکسی خواهد دانست که چه چیزپیش فرستاده وچه چیزی را برای بعد گذاشته است ؛ ای ‏انسان چه چیز تو را نسبت به پروردگارکریمت فریب داد(ومغرورساخت)؟! دراینجا به هدفی که ‏ازذکراین حقایق مورد نظرخداوند سبحان است می پردازیم و می دانیم که مخاطب همیشگی این آیات ‏کریمه ی قرآن انسانها و جنیان میباشند چراکه این دو مخلوق با این خطاب الهی می بایست متذکر ‏روزقیامت شوند وبرای آن روز بزرگ آماده گردند و توشه برگیرند . دراین راستاهنگامیکه به نظرات ‏دانشمندان وکشفیات علمی آنان رجوع می کنیم درکمال شگفتی می بینیم که آنها متفق القول تأکید بروقوع ‏حتمی حوادثی دارند که خداوند حکیم آنها را مختص روز قیامت می داند . مانند خورشید درخودش جمع ‏وپیچیده می شود ، کواکب درنهایت پراکنده ، خاموش وپنهان می شوند و زلزله ها زیاد می گردند .‏

خداوند تبارک وتعالی در این مورد می فرماید : (إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا * وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ ‏أَثْقَالَهَا) [الزلزلة: 1-2]ترجمه آیه: هنگامی که زمین شدیداً به لرزه درآید؛وزمین بارهای سنگین خود ‏را خارج سازد؛اگردراین آیه به کلمه ی " (أَثْقَالَهَا) " به معنی "موادسنگین زمین" دقت کنیم درمی یابیم ‏که این کلمه دلالت میکند براینکه درون زمین مواد سنگینی موجود می باشد . دانشمندان نیزاین مسأله را ‏مورد تأکید قرارداده اند وبراین عقیده اند که هرچه دراعماق زمین پایین ترمی رویم غلطت و تراکم مواد ‏افزایش می یابد یعنی تراکم مواد درلایه های بالایی کمتر ازتراکم مواد درلایه های پایینی است وهرچه ‏این عمق بیشترمی شود به همان نسبت تراکم مواد بالا می رود وبه همین دلیل سنگینی طبقات عمقی تر و ‏به قولی " ثقل " آن ها بیشتر می گردد واینچنین است که خداوند بلند مرتبه درسوره زلزال می فرماید : ‏‏(إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا * وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا * وَقَالَ الْإِنْسَانُ مَا لَهَا * یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا * ‏بِأَنَّ رَبَّکَ أَوْحَى لَهَا)ترجمه آیه: هنگامی که زمین به شدتً به لرزه درآید؛و بارهای سنگینش را خارج ‏سازد؛و انسان می‌گوید: «زمین را چه می‌شود (که این گونه می‌لرزد)؟!» در آن روز زمین تمام ‏خبرهایش را بازگو می‌کند؛چرا که پروردگارت به او وحی کرده است ؛این آیات درقرآن کریم هدفمند ‏بوده و هدف آن این است تا یادآوری کند که ای انسان!این حوادث به زودی برتو خواهد گذشت وسرانجام ‏درپیشگاه خداوند بلند مرتبه خواهی ایستاد تا پاسخگوی اعمال و رفتارخود باشی .وقتی به این آیه ی ‏شریفه درقرآن کریم مراجعه می کنیم آنجا که می فرماید : (وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا)ترجمه آیه : وآنچه ‏را انجام داده اند درمقابل خود حاضر می بینند؛ این پرسش برای برخی افراد مطرح می شود که ‏چگونه برای انسان ممکن است تا اعمالی را که زمانی در دنیا انجام داده است به صورت تمام و کمال در ‏مقابل خود حاضرببیند ؟!‏

پاسخ : نظریه ی نسبیت انیشتین می گوید : چنانچه ما بتوانیم با سرعت نورحرکت کنیم درآن صورت ‏‏"زمان" برای ما متوقف خواهد شد وچنانچه ازاین سرعت بالاتررویم درآن هنگام به گذشته بازخواهیم ‏گشت وبه صورت واقعی وعینی گذشته راخواهیم دید وبه همین دلیل است که خداوند حکیم می فرماید : ‏‏(وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا) واین اثبات علمی امکان رؤیت گذشته است . این حقایق علمی وسیله ای است ‏برای درک بهترازحوادث روزقیامت دراذهان وافکارما ؛ چراکه تفکرات انسان محدود است .من دوست ‏دارم براین نکته ی مهم تأکید کنم که بیان این حقایق علمی فقط وسیله ای برای تدبر درقرآن وفهم ‏بهترازآن است وباید بدانیم که این حقایق علمی حجتی برقرآن نیست ؛ یعنی ما این حقایق علمی را ازاین ‏نظربه کارنمی بریم که درقرآن کریم شک وتردید داریم یا اینکه ایمانمان ضعیف است ؛ خیر، بلکه این ‏حقایق را ازباب تدبردرکتاب خدا مورد تأمل قرارمی دهیم ؛ زیرا خداوند سبحان می فرماید: (وَیَتَفَکَّرُونَ ‏فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ)[آل عمران: 191]ترجمه ‏آیه : ودرخلقت آسمانها وزمین تفکرمی کنند(ومی گویند)ای پروردگارما تو این آسمانها وزمین را ‏بیهوده وعبث نیافریده ای ؛ تو( ازانجام کارهای عبث وبیهوده) پاک ومنزهی؛ پس ما را ازعذاب آتش ‏دوزخ محفوظ دار؛هنگامیکه درآفرینش آسمانها وزمین تفکرمی کنیم بدان معنی است که باید ماده ی ‏تشکیل دهنده ی آسمانها و زمین و مراحل خلقت آنها را مورد بررسی و کنکاش قراردهیم ولازم است تا ‏جهت حصول به این هدف،علوم فیزیک ، شیمی ، زمین شناسی ونجوم را موردمطالعه قراردهیم تا ‏بتوانیم دعوت پروردگارمان را درمورد تفکر درآسمانها وزمین جامه ی عمل بپوشانیم (وَیَتَفَکَّرُونَ). به ‏همین دلیل تمام آیاتی که درقرآن کریم ازحوادث روزرستاخیز سخن میگویند برای عبرت آموزی ‏ومتذکرشدن انسان است ؛به طورمثال زمانیکه می گوییم خداوند درمورد روزقیامت می فرماید : :(وَجُمِعَ ‏الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ) [القیامة: 9] ترجمه آیه : وخورشید وماه یکجاجمع شوند؛ ووقتی با استناد به این آیه به ‏نظرات دانشمندان غربی رجوع می کنیم درمی یابیم که آنان مباحث جدیدی را مطرح می کنند مبنی ‏براینکه زمانی فراخواهد رسید که خورشید ، ماه را خواهد بلعید به طوریکه این دو با هم یکی می شوند ؛ ‏البته ما نمی گوییم که این اتفاق همان روز قیامت است بلکه می گوییم که امکان علمی وقوع چنین پدیده ‏هایی که خداوند متعال درقرآن کریم ازآنها سخن به میان آورده است وجود دارد تا این مستندات علمی و ‏این آیات کریمه ی الهی دلیلی برای تردید کنندگان باشد تا بدانند که از وقوع روز رستاخیز گریزی نیست ‏و هرانسانی سرانجام اعمال و رفتارخود را درمقابل خویش حاضرخواهد یافت .